Delhi Pollution : ਦਿੱਲੀ ‘ਚ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਘੱਟ ਕਰਨ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਤਿਆਰ ਕਰ ਰਹੀ 15-ਪੁਆਇੰਟ ਵਾਲਾ ਵਿੰਟਰ ਐਕਸ਼ਨ ਪਲਾਨ

Delhi Environment Minister:  ਦਿੱਲੀ (Delhi) ਦੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਮੰਤਰੀ ਗੋਪਾਲ ਰਾਏ ਨੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਵਿਰੁੱਧ ਵਿੰਟਰ ਐਕਸ਼ਨ ਪਲਾਨ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਰੇ ਸਬੰਧਤ ਵਿਭਾਗਾਂ ਨਾਲ ਉੱਚ ਪੱਧਰੀ ਮੀਟਿੰਗ ਕੀਤੀ। ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿਭਾਗ, ਡੀ.ਪੀ.ਸੀ.ਸੀ., ਵਿਕਾਸ ਵਿਭਾਗ ਅਤੇ ਜੰਗਲਾਤ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਹਾਜ਼ਰ ਸਨ।

ਵਾਤਾਵਰਣ ਮੰਤਰੀ ਗੋਪਾਲ ਰਾਏ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦਿੱਲੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਵਿਰੁੱਧ ਸਰਦ ਰੁੱਤ ਕਾਰਜ ਯੋਜਨਾ ਤਿਆਰ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਲ ਦੀ ਵਿੰਟਰ ਐਕਸ਼ਨ ਪਲਾਨ 15 ਫੋਕਸ ਪੁਆਇੰਟਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪਰਾਲੀ ਅਤੇ ਕੂੜਾ ਸਾੜਨਾ, ਵਾਹਨਾਂ ਅਤੇ ਧੂੜ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ, ਹੌਟਸਪੌਟ, ਸਮੋਗ ਟਾਵਰ, ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਗੁਆਂਢੀ ਰਾਜਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ, ਗ੍ਰੀਨ ਵਾਰਰੂਮ ਅਤੇ ਗ੍ਰੀਨ ਐਪਸ ਨੂੰ ਅਪਗ੍ਰੇਡ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ 5 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਸਬੰਧਤ ਸਾਰੇ 33 ਵਿਭਾਗਾਂ ਨਾਲ ਸਮੀਖਿਆ ਮੀਟਿੰਗ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਅਤੇ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਫੋਕਸ ਪੁਆਇੰਟਾਂ ‘ਤੇ ਸਾਂਝੀ ਐਕਸ਼ਨ ਪਲਾਨ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।

ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕੀ ਕਿਹਾ ?
ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਮੰਤਰੀ ਗੋਪਾਲ ਰਾਏ ਨੇ ਵਿੰਟਰ ਐਕਸ਼ਨ ਪਲਾਨ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਲਏ ਗਏ ਕੁਝ ਵੱਡੇ ਫੈਸਲਿਆਂ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਸਰਦੀਆਂ ਦੀ ਐਕਸ਼ਨ ਪਲਾਨ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਅੱਜ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਦੌਰਾਨ ਕਈ ਅਹਿਮ ਸੁਝਾਅ ਆਏ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ 15-ਪੁਆਇੰਟ ਫੋਕਸ ਪੁਆਇੰਟਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਜਿਸ ‘ਤੇ ਸਰਕਾਰ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨਾਂ ‘ਚ ਪ੍ਰਮੁੱਖਤਾ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰੇਗੀ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਹੀ ਅਗਲੀ ਸਰਦ ਰੁੱਤ ਦੀ ਐਕਸ਼ਨ ਪਲਾਨ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ | 15 ਫੋਕਸ ਪੁਆਇੰਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਹੜੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ-

1. ਪਰਾਲੀ ਸਾੜਨਾ
2. ਧੂੜ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ
3. ਵਾਹਨਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ
4. ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਕੂੜਾ ਸਾੜਨਾ
5. ਉਦਯੋਗਿਕ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ
6. ਗ੍ਰੀਨ ਵਾਰ ਰੂਮ ਅਤੇ ਗ੍ਰੀਨ ਐਪ
7. ਹੌਟ ਸਪੌਟ 
8. ਰੀਅਲ ਟਾਈਮ ਅਪਾਰਟਮੈਂਟ ਸਟੱਡੀ (IIT ਕਾਨਪੁਰ ਦੁਆਰਾ)
9. ਸਮੋਗ ਟਾਵਰ
10. ਈ-ਵੇਸਟ ਈਕੋ ਪਾਰਕ
11. ਹਰੇ ਖੇਤਰ/ਪੌਦੇ ਲਗਾਉਣਾ ਵਧਾਉਣਾ
12. ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤੀ
13. ਈਕੋ ਕਲੱਬ ਗਤੀਵਿਧੀ/ਜਨ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ
14. ਆਤਿਸ਼ਬਾਜ਼ੀ
15. ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਗੁਆਂਢੀ ਰਾਜਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਵਰਗੇ ਨੁਕਤੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

ਪਰਾਲੀ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਕੀ ਹੈ?
ਵਾਤਾਵਰਣ ਮੰਤਰੀ ਗੋਪਾਲ ਰਾਏ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ 15 ਫੋਕਸ ਪੁਆਇੰਟਸ ਵਿੱਚੋਂ ਪਹਿਲਾ ਪਰਾਲੀ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ। ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪਰਾਲੀ ਸਾੜਨ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਫੋਕਲ ਪੁਆਇੰਟ ਬਣਾ ਕੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਦੂਜਾ, ਧੂੜ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਹੈ। ਤੀਜਾ, ਵਾਹਨਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ‘ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਚੌਥਾ ਫੋਕਸ ਹਰ ਪਾਸੇ ਸਾੜਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਕੂੜਾ ਹੈ। ਸਰਦੀਆਂ ਦੌਰਾਨ ਹਰ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਥਾਂ-ਥਾਂ ਕੂੜਾ ਸਾੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਪੰਜਵਾਂ ਨੁਕਤਾ ਉਦਯੋਗਿਕ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ ਕਿ ਦਿੱਲੀ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਰਜਿਸਟਰਡ ਉਦਯੋਗਿਕ ਇਕਾਈਆਂ ਨੂੰ ਪੀ.ਐਨ.ਜੀ. ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਛੇਵਾਂ ਪੁਆਇੰਟ ਗ੍ਰੀਨ ਵਾਰ ਰੂਮ ਅਤੇ ਗ੍ਰੀਨ ਦਿੱਲੀ ਐਪ ਹੈ।

ਗ੍ਰੀਨ ਐਪ ਕੀ ਹੈ?
ਗ੍ਰੀਨ ਵਾਰ ਰੂਮ ਅਤੇ ਗ੍ਰੀਨ ਐਪ ‘ਤੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਤੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਗੋਪਾਲ ਰਾਏ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਕੋਲ ਕਈ ਸੁਝਾਅ ਆਏ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਨੂੰ ਹੋਰ ਅਪਗ੍ਰੇਡ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਵਧੀਆ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰ ਸਕਣ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਦਾ ਨਿਪਟਾਰਾ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ। 

ਕਿਹੜੇ ਬਿੰਦੂਆਂ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ?
ਗੋਪਾਲ ਰਾਏ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਾਡਾ ਸੱਤਵਾਂ ਫੋਕਸ ਪੁਆਇੰਟ ਹੌਟਸਪੌਟ ਹੈ। ਇਹ ਦਿੱਲੀ ਦਾ ਉਹ ਇਲਾਕਾ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਅੱਠਵਾਂ ਫੋਕਸ ਪੁਆਇੰਟ ਰੀਅਲ ਟਾਈਮ ਅਪਰੋਪ੍ਰੀਏਸ਼ਨ ਸਟੱਡੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਰੀਅਲ ਟਾਈਮ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਕਾਰਨਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਨੌਵਾਂ ਫੋਕਸ ਪੁਆਇੰਟ ਸਮੋਗ ਟਾਵਰ ਹੈ। ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸਮੋਗ ਟਾਵਰ ਬਣਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਇਹ ਅਧਿਐਨ ਦਾ ਮੁੱਖ ਬਿੰਦੂ ਰਹੇਗਾ। ਦਸਵਾਂ ਫੋਕਸ ਪੁਆਇੰਟ ਈ ਵੈਸਟ ਈਕੋ ਪਾਰਕ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਈਕੋ ਪਾਰਕ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਹੋਲਾਂਬੀ ਕਲਾ ਵਿਖੇ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਈਕੋ ਪਾਰਕ ਜ਼ੀਰੋ ਵੇਸਟ ਨੀਤੀ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕਰੇਗਾ। ਗਿਆਰ੍ਹਵਾਂ ਫੋਕਸ ਪੁਆਇੰਟ ਹਰੇ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣਾ ਹੋਵੇਗਾ।
ਵਾਤਾਵਰਣ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵਿੰਟਰ ਐਕਸ਼ਨ ਪਲਾਨ ਤਹਿਤ ਬਾਰ੍ਹਵਾਂ ਫੋਕਸ ਪੁਆਇੰਟ ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਤਹਿਤ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਹਰਿਆਵਲ ਵਧਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਤੇਰ੍ਹਵਾਂ ਫੋਕਸ ਪੁਆਇੰਟ ਈਕੋ ਕਲੱਬ ਗਤੀਵਿਧੀ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਸਕੂਲਾਂ ‘ਚ ਬਣੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਈਕੋ ਕਲੱਬਾਂ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਰਾਹੀਂ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਵਿਰੁੱਧ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾਈ ਜਾਵੇਗੀ | ਚੌਥਾ ਫੋਕਸ ਪੁਆਇੰਟ ਪਟਾਕੇ ਹੈ ਅਤੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਪੰਦਰਵਾਂ ਫੋਕਸ ਬਿੰਦੂ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਗੁਆਂਢੀ ਰਾਜਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਤਾਂ ਜੋ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਸਾਂਝਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ।

5 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਸਾਰੇ 33 ਵਿਭਾਗਾਂ ਨਾਲ ਸਮੀਖਿਆ ਮੀਟਿੰਗ
ਵਾਤਾਵਰਣ ਮੰਤਰੀ ਗੋਪਾਲ ਰਾਏ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਕਈ ਵੱਡੀਆਂ ਏਜੰਸੀਆਂ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਭੂਮਿਕਾਵਾਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ 33 ਵਿਭਾਗਾਂ ਨਾਲ 5 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਸਾਂਝੀ ਮੀਟਿੰਗ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ MCD, NDMC, ਛਾਉਣੀ ਬੋਰਡ, DDA, CPWD, PWD, ਟ੍ਰੈਫਿਕ ਪੁਲਿਸ, ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਵਿਭਾਗ, ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿਭਾਗ, ਵਿਕਾਸ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਸਾਰੇ ਉੱਚ ਅਧਿਕਾਰੀ ਹਾਜ਼ਰ ਹੋਣਗੇ।

ਕੀ ਹੈ ਦਿੱਲੀ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਵਿੰਟਰ ਐਕਸ਼ਨ ਪਲਾਨ?
ਇਸ ਬੈਠਕ ਦਾ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਖਿਲਾਫ ਇਸ ਜੰਗ ‘ਚ ਸਾਂਝੀ ਐਕਸ਼ਨ ਪਲਾਨ ਤਿਆਰ ਕਰਨਾ ਹੈ। 5 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਵਿੰਟਰ ਐਕਸ਼ਨ ਪਲਾਨ ਤਹਿਤ ਨਿਰਧਾਰਿਤ 15 ਫੋਕਸ ਪੁਆਇੰਟਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਿਭਾਗਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕੰਮ ਸੌਂਪੇ ਜਾਣਗੇ। ਇਸ ਮੁਤਾਬਕ ਦਿੱਲੀ ਸਰਕਾਰ ਇਸ ਸਾਲ ਦੀ ਸਰਦ ਰੁੱਤ ਕਾਰਜ ਯੋਜਨਾ ਤਿਆਰ ਕਰੇਗੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ 5 ਸਤੰਬਰ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਵਿਭਾਗਾਂ ਨਾਲ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਸੀਏਕਿਊਐਮ ਵੱਲੋਂ ਸੋਧੇ ਗ੍ਰਾਫ਼ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ, ਇਸ ਬਾਰੇ ਵੀ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।